Energetikanyň durnukly ösüşi üçin täze tehnologiýa netijeliligi artdyrmaga kömek eder

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Energiýanyň alternatiw çeşmelerini ulanmak arkaly goýy suwuklykly dietilenglikoly gaýtadan dikeltmekde innowasiýalar» diýen tehnologiýa üçin awtorlyk hukugyny bellige aldy we güwänamany berdi.   

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýalar parkynyň energiýa önümçiligi we tygşytlamasy barlaghanasyndan M.Hudaýberdiýewiň, R.Esedulaýewiň, D.Gadamowyň hem-de A.Pirmedowyň gatnaşmaklarynda döredilen işläp taýýarlama nebitgaz kondensatly ýataklarda dietilenglikoly gaýtadan dikeltmek işini gowulandyrmaga gönükdirilendir. 

Tebigy gazyň düzümindäki suw bugy basyşyň we temperaturanyň belli bir şertlerinde metanyň gidratlaryny emele getirýär, bu bolsa turba geçirijileriň dykylmagyna hem-de enjamyň zaýalanmagyna getirýär. Bu meseleleriň ýüze çykmagynyň öňüni almak üçin tebigy gazy guradyjy hökmünde dietilenglikol giňden ulanylýar. Oýlap tapyşyň wajyplygy siňdiriji serişdäniň 99 göterim we ondan ýokary derejede üpjün edilmeginiň zerurlygy bilen şertlendirilendir. Munuň özi netijeli we ýokary takyklykda işlemek üçin örän möhümdir.    

Innowasion tehnologiýa ýöriteleşdirilen beketlerden energiýanyň ulanylmagy arkaly goýy suwuklykly dietilenglikolyň ýuka gatlagyny döretmegiň geljegi uly usulyna esaslanandyr. Bu bolsa energiýa çykdajylary azaldýar, ýylylygyň azalmagynyň öňüni alýar hem-de daşky gurşawa ýaramaz täsiri peseldýär. Bu iş kömürturşy gazy we beýleki zyýanly maddalary bölüp çykarmaýar. 

Şeýlelikde, bu tehnologiýa ekologiýa taýdan arassa we ykdysady taýdan bähbitli çözgüdi hödürläp, tebigy gazyň diňe bir guradylmagynyň netijeliligini artdyrmaga mümkinçilik bermän, eýsem,  energetika pudagyň durnukly ösüşine goşant goşar. Şeýle hem ol nebitiň akyjylygyny gowulandyrmaga hem-de turba geçirijilerdäki ýagly-parafin dykynlary aýyrmaga ýardam berýär.