Ýokary hünär bilimini ösdürmek döwlet syýasatynda ileri tutulýan ugurdyr

Milli bilim ulgamyny hemmetaraplaýyn özgertmek we ony hil taýdan täze derejä çykarmak hormatly Prezidentimiziň syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenendir. Şunda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bellenen ägirt uly meýilnamalary üstünlikli durmuşa geçirmäge ukyply ökde hünärli işgärleri taýýarlamaga uly ähmiýet berilýär.

Şonuň bilen birlikde, döwrüň durmuş hakykatyny göz öňünde tutmak bilen, okadyş usullaryny, okuw meýilnamalaryny we maksatnamalaryny kämilleşdirmäge-de uly üns berilýär. Degişli kadalaşdyryjy-hukuk binýady yzygiderli berkidilýär we maddy-tehniki infrastruktura täzelenýär. Milli bilim ulgamyna sanly we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary işjeň ornaşdyrylýar, bu bolsa interaktiw we uzakdan okatmak usullarynyň giňden ulanylmagyna ýardam edýär. Ýaş nesli watançylyk, zähmetsöýerlik we halkymyzyň ýokary ahlak gymmatlyklary ruhunda terbiýelemäge yzygiderli üns berilýär.

Bilim ulgamyny kämilleşdirmegiň ileri tutulýan ugur bolmagynyň ýene-de bir tassyklanmasy şu ýylyň 17-nji oktýabrynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmenistanda ýokary hünär bilimini ösdürmegiň 2026 – 2052-nji ýyllar üçin Strategiýasy» baradaky Karara gol çekmegi boldy. Bu resminama 2024-nji ýylyň 24-nji sentýabrynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň beren görkezmelerine laýyklykda işlenip düzüldi.

Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararynda bellenilişi ýaly, uzak möhlet üçin göz öňünde tutulýan bu resminamanyň esasy maksatlary ýurdumyzyň bilim edaralarynyň abraýyny ýokarlandyrmak, ýokary hünär bilimi ulgamynyň halkara derejede bäsdeşlige ukyplylygyny üpjün etmek, ýokary bilim mekdepleriniň ulgamlaýyn ösüşini we dolandyrylyşyny kämilleşdirmekdir.

Strategiýanyň esasy wezipeleri hökmünde, ilkinji nobatda, demografik görkezijileri, ykdysady ösüşi we zähmet bazaryny göz öňünde tutmak bilen, döwrebap meýilnamalaşdyryş we dolandyryş mehanizmlerini ornaşdyrmak, şeýle hem öňdebaryjy okuw usullaryny, sanly tehnologiýalary we emeli aňy işjeň ulanmak arkaly bäsdeşlige ukyply ýokary bilim üçin milli gurşawy döretmekdir.

Mugallymlaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak we tutuş bilim bermek işini hil taýdan täze derejä çykarjak halkara bilim alyş-çalşyklaryny işjeňleşdirmek yzygiderli döwlet syýasatynyň üns merkezinde durýar. Bu wezipeden ugur almak bilen, täze strategiýada ileri tutulýan çäreleriň arasynda döwlet we halkara akkreditasiýa amallary, bilim işini düýpli döwrebaplaşdyrmagy we bilim edaralarynyň mugallymlary, işgärleri we dolandyryş işgärleri üçin yzygiderli hünär derejesini ýokarlandyrmak arkaly düýpli döwrebaplaşdyrmak bellenipdir.

Mälim bolşy ýaly, ykdysadyýetiň dürli pudaklary üçin hünärmenleri taýýarlamagyň okuw ugurlarynyň gerimini giňeltmek ýokary okuw mekdeplerde ylmy we amaly işleriň möçberini artdyrmak üçin uly mümkinçilikleri ýüze çykarýar. Häzirki zaman bilim edaralary dürli hünärler boýunça ýokary hünärli ökde işgärleri taýýarlamak bilen bir hatarda, talyplar we mugallymlar üçin döredijilik ussahanalary we ylmy barlaghanalar bolup hyzmat edýärler, olaryň sazlaşykly tagallalary türkmen raýatlarynyň intellektual mümkinçiliklerini iň ýokary derejede ulanmaga we Watanymyzyň gülläp ösmegine goşant goşýar. Şu maksat bilen, strategiýa ylmyň, bilimiň, önümçiligiň we işewürligiň özara gatnaşygyna täze çemeleşmeleriň işlenip düzülmegini, şeýle hem ýokary okuw mekdepleriniň maddy-tehniki infrastrukturasynyň döwrebaplaşdyrylmagyny göz öňünde tutýar.

Hormatly Prezidentimiziň bilim syýasatynyň möhüm maksatlarynyň biri-de milli bilim ulgamyny halkara standartlary derejesine ýetirmekdir, bu bolsa birnäçe amaly ädimleriň kabul edilmegini talap edýär. Häzirki wagtda bu ugurda işler ýurdumyzda üstünlikli alnyp barylýar. Türkmenistanyň 13 sany ýokary okuw mekdebiniň 2026-njy ýyldaky «THE World University Rankings» täze, 22-nji neşirine «habarçy» derejesi bilen girizilmegi-de munuň aýdyň subutnamasydyr.

Şundan ugur almak bilen, «Türkmenistanda ýokary hünär bilimini ösdürmegiň 2026 – 2052-nji ýyllar üçin Strategiýasy» türkmen ýokary okuw mekdeplerini öňdebaryjy daşary ýurt bilim edaralarynyň halkara görkezijilerine goşmak boýunça iş alyp barmak esasy ileri tutulýan ugur hökmünde kesgitlenýär. Bu ädim diňe bir Watanymyzyň ýokary okuw mekdepleriniň dünýä derejesinde abraýyny ýokarlandyrmak bilen çäklenmän, eýsem milli bilim ulgamynyň mümkin bolan has ýokary görkezijilere we ýokary ösüş derejesine ýetmäge hem ýardam eder.

Bilimi ösdürmek islendik döwletiň we jemgyýetiň ösüşiniň esasy faktory bolup durýar, sebäbi ol zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmaga täsir edýär, innowasiýalary we tehnologik ösüşe itergi berýär, şeýle hem iş bilen üpjünçiligi gowulandyrmaga täsir edýär. Şonuň üçin, hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, «Türkmenistanda ýokary hünär bilimini ösdürmegiň 2026 – 2052-nji ýyllar üçin Strategiýasynda» görkezilen maksatlara üstünlikli ýetmek bilim derejesini ýokarlandyrmak we netijede, milli ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny hil taýdan döwrebaplaşdyrmak, şeýle hem Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistanyň gülläp ösüşiň täze belentliklerine yzygiderli öňe gitmegi üçin, ýene bir amaly ädim bolar.